Op mijn derde trip naar Zuidoost-Azië bezoek ik voor het eerst Japan. Mijn eerste bezoek was in de Nederlandse ambassade in Tokyo, een prachtig oud herenhuis uit de jaren 20. Prima start voor 9 afspraken in 2 dagen, in voorbereiding van een e-commerce reis naar Japan en Zuid-Korea, die voor 2016 staat gepland. Samen met de in Tokyo woonachtige oud Google man Rune Solvsteen, mijn liaison in Japan, ontmoette ik vertegenwoordigers van verschillende e-commerce associaties in Japan en Zuidoost-Azië. Van excecutives van e-commerce grootmachten als Rakuten tot aan disruptieve jonge start-ups als Origami en Glossy Box.
Japanse Retail Associatie ziet een nieuw e-commerce tijdperk
Het zal geen verassing zijn dat e-commerce ook in Japan booming is. Mijn eerste ontmoeting was met de Executive Directors van de traditionele Japanse Retail Associatie. Ook in Japan worstelen traditionele bedrijven met het nieuwe tijdperk, waarin vooral jonge consumenten en gezinnen meer en meer online hun aankopen doen. Niet in de laatste plaats ook via mobiel. De Japanse detailhandel steeg vorig jaar in omzet met zo’n 3%, maar die stijging was volledig toe te schrijven aan de vergelijkbare verhoogde sales-tax in Japan. Bedenk daarbij dat e-commerce in Japan in 2014 zo’n 12,5% groeide en het aandeel van e-commerce in de Japanse detailhandel ook met double-digit stijgende is en er tekent zich een vergelijkbaar beeld op met de situatie in Nederland. De groei in e-commerce zorgt ervoor dat de detailhandel positieve cijfers van een procent of wat kan laten zien, maar in beide landen staat de traditionele kant van de detailhandel in feite onder water en is er nog altijd sprake van een krimp van de verkopen van producten.
De traditionele detailhandel in Japan staat voor een grote uitdaging
Op mijn vragen hierover aan de Executive Director van de Japanse Retail Associatie wordt onomwonden geantwoord dat de opkomende e-commerce sector de grootste bedreiging is voor bestaande warenhuizen, winkelketens en papa-en-mama winkels. Waarom dan niet inspelen op de nieuwe trends, is mijn volgende vraag. Japanse winkelbedrijven zijn niet in staat te innoveren, zichzelf opnieuw uit te vinden. Cultuur is een belangrijk aspect, want in een traditioneel hiërarchische maatschappij en binnen zwaar hiërarchische organisatiestructuren wordt innovatie van onderaf niet gewaardeerd. In de sterk vergrijzende Japanse samenleving is er bovendien nauwelijks doorstroming van jong talent in bedrijven. Naar verwachting is er in de komende decennia zelfs sprake van een bevolkingskrimp, wat het er in de nabije toekomst niet beter op maakt.
Nieuwe business modellen in Japan
Wat een verademing was mijn ontmoeting met Yoshiki Yasui, de Japanse oprichter en CEO van de start-up Origami. Op zijn 16e had hij zijn eerste handelsbedrijf in Silicon Valley en verkocht op zijn 19e. Vervolgens heeft hij jaren gewerkt in venture capital en uiteindelijk een paar jaar geleden terug naar Japan, om daar een start-up van de grond te krijgen. Met inmiddels al 2 financieringsrondes achter de rug, de laatste 13,3 miljoen dollar eerder deze maand, schetst Yoshiki de immense gap tussen de traditionele wereld van detailhandel en banken en de nieuwe online wereld. Hij richt zich met zijn jonge bedrijf op smartphonegebruikers tussen de 20 en 35, die met en van elkaars voorkeuren, favoriete merken, aankopen, etc. op de hoogte willen blijven. En die vervolgens met one-click-buy dat ene leuke jurkje, die ene speciale tas, etc. direct willen aanschaffen. Wat Origami biedt is op zijn Nederlands gezegd een soort combinatie van Fonq.nl, Pinterest, Twitter, WhatsApp en iDEAL one-click-buy. Wat de plannen van Origami uniek maakt, is dat hij met zijn bedrijf uiteindelijk eigenlijk helemaal geen retailer wil zijn! Yoshiki wil met zijn nieuwe concept bank worden. Een mobiele betaaldienst die online en offline werelden bij elkaar gaat brengen. Want waarom zou je ook niet in de winkel met je smartphone via Origami kunnen betalen! Het zijn de business modellen van de toekomst, waar traditionele sectoren dwars over en door elkaar heen gaan lopen. Op zoek naar unieke proposities voor een jongere generatie consumenten, die wars zijn van oude, vastgeroeste structuren.
Koningsdag in Japan
Mijn bezoek aan Japan eindigde weer op de Nederlandse ambassade, waar we de week afsloten met de viering van Koningsdag, in de prachtige tuin van de residentie. Op de foto met de ambassadeur en zijn vrouw en compleet met haring, bier en patat met mayo.
Op naar Shanghai!
Daar bereid ik onder meer onze e-commerce reis naar China van dit jaar voor. Die reis is van 30 augustus t/m 4 september en gaat onder meer van Shengzen (bij Hong Kong), naar Shanghai, met een uitstapje naar Hangzhou, waar we een bezoek zullen brengen aan Alibaba (bekijk hier het programma). Wordt vervolgd.
The post Japan: van oude en nieuwe werelden -1- appeared first on Wijnand Jongen.